Rənglərdə əbədi yaşayacaq

Görkəmli fırça ustası, Azərbaycanın Xalq rəssamı Toğrul Nərimanbəyov dünyasını dəyişib

Azərbaycan mədəniyyətinə ağır itki üz vermişdir. Rəssamlıq sənətimizin görkəmli nümayəndəsi, SSRİ və Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatları laureatı, SSRİ və Azərbaycanın Xalq rəssamı, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü Toğrul Fərman oğlu Nərimanbəyov ömrünün 83-cü ilində vəfat etmişdir.

Toğrul Nərimanbəyov 1930-cu il avqust ayının 7-də Bakıda anadan olmuşdur. 1950-ci ildə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbini, 1955-ci ildə isə Litvanın paytaxtı Vilnüsdə Rəssamlıq İnstitutunu bitirmişdir.

Ötən əsrin 50-ci illərindən etibarən yaradıcılıq aləminə qədəm qoyan Toğrul Nərimanbəyov hələ gənclik dövründə öz fitri istedadı sayəsində geniş şöhrət tapmış, ölkəmizdə və onun hüdudlarından kənarda tanınmışdır. Yüksək peşəkarlığa malik görkəmli rəssam təsviri sənətin bütün janrlarında uğurla çalışaraq uzun illər ərzində dolğun və səmərəli fəaliyyət göstərmişdir. Onun mənzərə, portret, monumental boyakarlıq, illüstrasiya və teatr rəssamlığı kimi müxtəlif sahələrdə yaratdığı parlaq əsərlər mövzu və janr rəngarəngliyi, estetik kamilliyi və özünəməxsus üslubu ilə səciyyələnmişdir. Nərimanbəyov dünyasını təcəssüm etdirən bənzərsiz lövhələr Azərbaycan müasir təsviri sənətinin simasını formalaşdıraraq mədəniyyətimizin nadir inciləri xəzinəsinə daxil olmuşdur.

Toğrul Nərimanbəyovun qüdrətli sənətkar kimi yüksəlməsində Azərbaycan incəsənətinin zəngin ənənələri, qədim miniatür və xalçaçılıq nümunələri böyük rol oynamışdır. Onun fərdi üslubunu müəyyən edən başlıca xüsusiyyətlər dekorativ sənətimizə xas rəng harmoniyası və müasir dünya incəsənətinin yeni istiqamətləri ilə sıx bağlıdır. Rəssamın yaradıcılıq yolu milli mədəniyyət salnaməsində müstəsna yer tutur və rəssamlıq tariximizin parlaq səhifələrindən birini təşkil edir.

Görkəmli sənətkarın insanların daxili aləminin ən incə çalarlarınadək təsvirini verən portretləri bu janrda yaradılmış əsərlər içərisində öz orijinallığı, bədii forma kamilliyi və novatorluğu ilə seçilir. Yaradıcılıq palitrasının rəng əlvanlığı Toğrul Nərimanbəyova təzad və şərtiliyi, ənənəvilik və müasirlik kimi müxtəlif yanaşmaları öz əsərlərində harmonik şəkildə əks etdirmək imkanı vermişdir.

Xalqımızın milli ruhunu ehtiva edən obrazlar, adət-ənənələrimiz və doğma yurdumuzun təbiəti Nərimanbəyov əsərlərində dolğun təcəssümünü taparaq milli və ümumbəşəri idealları özündə əks etdirmişdir. Vətənimizin mənzərələrini böyük səxavətlə dünyaya çatdıran həmin əsərlər əlvan rənglərin ecazkar dili ilə rəssamın mənsub olduğu torpağa və xalqa bağlılığının bariz nümunəsidir.

Toğrul Nərimanbəyov ayrı-ayrı tamaşalara verdiyi bədii tərtibatlarla Azərbaycan teatr rəssamlığının dəyərli nümunələrini yaratmışdır. Onun monumental boyakarlıq və divar rəssamlığı janrında işlənmiş tabloları xəlqilik ruhu ilə seçilərək böyük estetik təsir qüvvəsinə malikdir.

Toğrul Nərimanbəyovun portret, mənzərə, məişət və natürmort janrlarında çəkdiyi lövhələr müasir Azərbaycan rəssamlığının qiymətli əsərləri olaraq dünyanın mötəbər sərgi salonlarında, rəsm qalereyalarında və incəsənət muzeylərində uğurla nümayiş etdirilir, müxtəlif dövlətlərin muzeylərində və ayrı-ayrı şəxslərin kolleksiyalarında saxlanılır.

Ölkəmizin hüdudlarından kənarda çoxsaylı fərdi sərgiləri rəssama sənətsevərlərin dərin rəğbətini qazandırmışdır. Onun səfər etdiyi ölkələrin xalqlarının həyatı ilə bağlı silsilə rəsmləri humanizm və tolerantlıq ideyaları ilə aşılanmışdır.

Yaradıcılığı neçə-neçə rəssamlar nəslinin bədii-estetik görüşünün təşəkkülünə öz təsirini göstərmişdir. Zəngin irsi gənc rəssamlar üçün gözəl məktəb olmaqla onların peşəkarlığının formalaşmasında mühüm rol oynamışdır.

Toğrul Nərimanbəyovun yaradıcılığı hər zaman diqqət mərkəzində olmuş və daim yüksək qiymətləndirilmişdir. O, bir çox ölkələrin orden və medalları ilə təltif edilmişdir. Rəssamın müstəqil Azərbaycan Respublikasının ali mükafatları olan “İstiqlal” və “Şərəf” ordenlərinə layiq görülməsi doğma vətənində onun sənətinə və şəxsiyyətinə ehtiramın parlaq ifadəsidir.

Böyük sənətkar Toğrul Fərman oğlu Nərimanbəyovun işıqlı xatirəsi xalqımızın qəlbində daim yaşayacaqdır.

Allah rəhmət eləsin.

İlham Əliyev, Artur Rasizadə, Oqtay Əsədov, Ramiz Mehdiyev, Elçin Əfəndiyev, Hacıbala Abutalıbov, Fatma Abdullazadə, Əbülfəs Qarayev, Fərhad Xəlilov, Tahir Salahov, Ömər Eldarov, Oqtay Sadıqzadə, Tokay Məmmədov

Mədəniyyət.- 2013.- 12 iyun.- S. 5.